Innovatief hightech-programma zet Nederland wereldwijd op de kaart
Organen-op-chips, recyclebare windmolenwieken en handsfree voedselproductie. Dat klinkt wellicht nog ver weg, maar binnen het NXTGEN-HIGHTECH-programma wordt hier hard aan gewerkt. Met de steun van het Nationaal Groeifonds gaan ruim 330 partijen uit het bedrijfsleven en kennisinstellingen samenwerken aan nieuwe hoogtechnologische machines en productietechnologieën om deze ontwikkelingen op de markt te brengen.
Nederland is internationaal koploper op het gebied van ultranauwkeurig hightech-equipment. Maar de continuïteit van deze positie komt in het gedrang door politieke belangen en de groeiende concurrentie uit andere werelddelen. Daarnaast zijn de investeringen in R&D aanzienlijk lager dan in andere kennislanden, en dat kost groei. Het doel van NXTGEN HIGHTECH is om Nederland terug naar de top te brengen én een bijdrage te leveren aan oplossingen voor de grote maatschappelijke uitdagingen.
Om dit te bereiken, investeert het NXTGEN-HIGHTECH-programma tot 2030 circa € 1 miljard euro en gaat met 330 partners de Nederlandse economie een boost geven. Het Nationaal Groeifonds steunt dit programma met 450 miljoen euro. “De urgentie van nieuwe technologische toepassingen is hoog en we hebben nú oplossingen nodig”, stelt Marc Hendrikse, Bestuursvoorzitter van NXTGEN HIGHTECH. “De kracht zit in de breedte van het programma. Er wordt niet alleen gewerkt aan nieuwe toepassingen en technologieën, maar ook aan het digitaliseren van fabrieken en de supply chain”, zegt hij. Een unieke benadering die niet alleen de positie van de Nederlandse hightechsector versterkt, maar ook onze concurrentiepositie fors versterkt. Met deze partnerschappen, houden Nederland en Europa zich staande, in de competitieve kenniseconomie waarin we ons bevinden.
Dwarsverbanden accelereren groei
De komende 7 jaar wordt binnen zes kerndomeinen (agrifood, biomedische productietechnologie, energie, composiet, lasersatelliet-communicatie en semiconductors), hard gewerkt aan slimme oplossingen. Dwars door deze domeinen heen, spelen de sleuteltechnologieën, systems engineering en smart industry, een cruciale rol. Zo wordt binnen het domein agrifood met behulp van slimme oplossingen, gekeken naar toepassingen van sensortechnologie en robotics. Deze toepassingen worden in de andere domeinen al veelvuldig gebruikt, maar de voedselproductie heeft tot nu toe nog weinig kunnen profiteren van die groeiende robotisering en automatisering. Veel handelingen worden nu nog manueel gedaan. Een remmende factor voor deze sector, waar steeds minder personeel beschikbaar is.
Impact op Oost-Nederland
De afgelopen jaren heeft Oost NL zich als een van de partners ingezet voor de NGF-aanvraag. “Dat hebben we gedaan door mee te schrijven aan de aanvraag. We zijn met name trekker geweest op het kerndomein semiconductors, maar ook in de andere domeinen zijn de Oost-Nederlandse partijen sterk vertegenwoordigd”, zegt Ivan Stojanovic, projectmanager Tech bij Oost NL. De impact voor Oost-Nederland is potentieel aanzienlijk: “Verschillende bedrijven hebben hun projectideeën de afgelopen maanden kunnen indienen – dat zijn uiteenlopende projecten die zich echt richten op de toekomst van de semiconindustrie. Bijvoorbeeld een testtool voor fotonische chips en de verdere ontwikkeling van geïntegreerde fotonische chips, maar ook op het gebied van advanced packaging en dunne-laag-depositie op wafers zijn er impactvolle projecten ingebracht door Oost-Nederlandse partijen. Daarnaast komt nog een open call van NXTGEN-HIGHTECH waarmee we meer de diepte in kunnen gaan op fundamentele vraagstukken.”
"Er zijn veel impactvolle projecten ingebracht door Oost-Nederlandse partijen"
Ivan Stojanovic, projectmanager Tech bij Oost NL
De impact van NXTGEN HIGHTECH op de toekomst
Als we kijken naar de toekomst, biedt het NXTGEN-HIGHTECH-programma op korte termijn oplossingen voor diverse problemen binnen de topsector High Tech Systemen en Materialen (HTSM). Zo wordt er gekeken naar een universele standaard voor de farmaceutische industrie en de grootschalige productie van organen-op-chips. Binnen de laser-satellietcommunicatie wordt er gewerkt aan veilige en duurzame data-communicatie-apparatuur. Het domein energie zet in op de ontwikkeling van een geïntegreerde, opschaalbare productieketen voor brandstofcellen, electrolyzers, batterijen en plasma-conversie. Dit maakt de verduurzaming van de procesindustrie mogelijk.
Het domein composieten, legt met de ontwikkelingen van machines voor lichte materialen, de basis voor een duurzame luchtvaartindustrie. In het domein semiconducteurs wordt gewerkt aan apparatuur voor snellere en energiezuinigere chips, die deels met licht schakelen. Een belangrijke ontwikkeling, want in 2030 wordt een verdubbeling van de vraag naar chips verwacht. De Europese chipverordening wil daarom het Europese leiderschap versterken en de productiecapaciteit verhogen tot 20% van de mondiale chipmarkt. Het programma kan Nederland een sleutelpositie in de markt verschaffen.
Tot slot stelt NXTGEN HIGHTECH als doel om in 2030 een systeem ontwikkeld te hebben voor autonoom opererende fabrieken, met internationale standaarden en digitale productpaspoorten. Dit zorgt voor een goede digitale infrastructuur en méér veiligheid binnen de supply chain. De ambitie van het smart-industry-subprogramma is dat de productiviteitscapaciteit in de Nederlandse industrie de komende 20 jaar wordt verdubbeld.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
The Dutch Systems Engineering approach
Parallel aan de ontwikkelingen in de zes domeinen wordt er gewerkt aan het versterken van de competenties van het vak systeemdenken. Nederland heeft reeds een bloeiende hightechindustrie en veel ervaring in het vak system engineering. Maar het blijft een uitdaging om de kennis van de steeds complexere systemen goed over te dragen naar de volgende generatie. Samen met hbo-opleidingen en universiteiten legt NXTGEN HIGHTECH de bouwstenen voor een duurzame samenwerking in de hightechindustrie. Het doel is dat in 2030 ‘The Dutch Systems Engineering Approach’ volledig in het Nederlandse onderwijs is ingebed. Deze benadering biedt meer arbeidsperspectieven in de hightechindustrie en zorgt voor een goede aansluiting op de snel veranderende arbeidsmarkt. Alleen door te blijven investeren in technische kennis en kunde wordt Nederland toekomstbestendig.
