Over de ontwikkeling van de eiwittransitie, geschreven door Oost NL Food-expert Maaike Büchner
Van 4 tot en met 10 maart is het de Week zonder vlees en zuivel. Als je gewend bent aan een stukje vlees bij je avondeten (of een glas melk bij je ontbijt) en je kiest voor een week zonder, dan heeft dat flinke gevolgen. Vlees- en zuivelvervangers zijn een optie. Oost NL ondersteunt al sinds jaar en dag bedrijven die deze producten maken.
Na de Tweede Wereldoorlog was het eten van vlees een luxe. Daarnaast werd door ruilverkaveling en nieuwe regelgeving in de landbouw de productie van zuivel overheidshalve flink gestimuleerd. Vanaf de jaren zeventig, mede dankzij de publicatie van de Club van Rome, kwam er een omslag. Met het verschijnen van het rapport De grenzen aan groei neemt het bewustzijn toe dat de huidige (vlees)consumptie kan leiden tot problemen in de toekomst. In de jaren ’80 en ’90 worden zowel de burgers als de overheid zich steeds bewuster dat er een verandering nodig is. Toch bleef de gemiddelde vleesconsumptie stijgen tot 2010.
Rond die tijd, om precies te zijn in 2009, wordt het Gelderse bedrijf Ojah opgericht door drie voedingstechnologen. Een combinatie van water en plantaardige eiwitten levert een product op met de textuur van kip. Oost NL (toentertijd PPM Oost) was bij de start een van de financiers. Ojah groeide uit tot een gevestigd bedrijf.
In dezelfde tijd raakte Oost NL ook betrokken bij het Rijssense bedrijf Vivera. Zij maken nog steeds vlees- en visvervangers op basis van soja- en tarwe-eiwitten.
"Er zijn al flinke stappen gezet. De uitdaging nu is om de producten gezonder te maken."
In de jaren daarna neemt het aantal producenten van vleesvervangers toe, en voegen de zuivel- en visvervangers zich bij hen. De producten worden steeds smakelijker en opschaling is eenvoudiger. Dat is ook te zien in de supermarkt: er is steeds meer schapruimte beschikbaar voor zowel A-merken als huismerken.
Team Food heeft inmiddels een mooie portefeuille opgebouwd met bedrijven die niet alleen producten maken op basis van (Nederlandse of Europese) soja, maar ook van andere peulvruchten, insecten, algen en paddenstoelen. We ondersteun(d)en naast bovengenoemde bedrijven ook ondernemingen als Omnomyco, MUCHGroup, Zwamcijsje, De Nieuwe Melkboer, Evolution Meats in projecten als Food2020, via de Groeiversneller en/of StartLife.
De producten liggen inmiddels dus in de supermarkt, de prijzen zijn vergelijkbaar met die van vleesproducten. Er zijn al flinke stappen gezet. De uitdaging nu is om de producten gezonder te maken, dat wil zeggen, met minder zout, en meer gezonde voedingstoffen, maar toch nog steeds smaakvol en betaalbaar. Met als doel dat de vleesconsumptie nog verder omlaag kan. En daar zal team Food zich ook de komende jaren voor blijven inzetten.
Deze blog werd geschreven vanwege de Nationale Week zonder vlees en zuivel van 4 t/m 11 maart 2024
Foto: Vivera
Bronnen:
Vlees eten: een korte geschiedenis | Voedingscentrum
Vleesvervangers | Voedingscentrum
Vleesvervangers nu goedkoper dan vlees, dankzij de inflatie (proveg.com)
