GATT

Aan chirurgisch plakband kleeft een mooie toekomst

Het bedenken van een innovatie is knap. Maar om een medical device naar de markt te brengen, moet je het hele plaatje snappen. Daar is te weinig aandacht voor in Nederland. Dat vindt ondernemer Johan Bender van GATT Technologies uit Nijmegen. Hij bedacht een plakband dat als hechtmiddel kan worden gebruikt bij onder meer darmoperaties. De werking is even simpel als doeltreffend. Mede dankzij een financiële bijdrage vanuit het Innovatie- en Investeringfonds Gelderland (IIG) en de steun van Oost NL verwacht Bender dat zijn tape over twee tot drie jaar in operatiekamers wordt toegepast.

GATT Technologies ontwikkelt een door het lichaam afbreekbare tape waarmee wonden van darmen kunnen worden verbonden. Hoe ben je op dat idee gekomen?
John Bender, ceo van GATT Technologies: “Dat was op 21 december 2009, om half drie ‘s middags. Ik weet het nog precies. Ik wist ook meteen dat dit een goede vinding was. Dat heb ik niet vaak, er zijn veel ideeën, echter, zelden zijn ze adequaat levensvatbaar. Maar eens in de zoveel jaar zit daar een idee bij waar ik zelf even stil van ben. De tape behoort tot die laatste categorie.
Ik probeer mijn ideeën simpel te houden. Dat geldt ook voor het tape. Ik heb bedacht dat je met polyoxazolines (POX) een biologisch afbreekbare tape kunt maken dat flexibel is en plakt als het nat wordt: in het lichaam dus. Dat leek me zo simpel, dat ik me niet kon voorstellen dat het niet eerder was bedacht. Dat bleek niet het geval.”

Er zijn veel ideeën, echter, zelden zijn ze adequaat levensvatbaar. 

Hoe groot is het probleem dat jouw Generale Adhesive Tissue Tape (GATT) moet oplossen?
“Het is al jaren een wens van chirurgen wereldwijd om weefsel aan elkaar te hechten door middel van een universele ‘Duct Tape’ voor het inwendige lichaam. Bij het hechten van darmen - bijvoorbeeld noodzakelijk als er een stuk tussenuit is gehaald - is er altijd een kleine kans op lekkage. Als dat gebeurt kunnen er ontstekingen optreden. Per jaar overlijden daardoor wereldwijd 15.000 mensen. Met onze tape verwacht ik veel levens te redden en mensen veel ellende en pijn te besparen.
De tape kan ook een enorme kostenbesparing opleveren. Wereldwijd voeren chirurgen jaarlijks 3 miljoen darmoperaties uit. Door de tape hoeft de chirurg straks nog slechts met een paar steken de darm te hechten. De rest van de wond wordt gedicht met de tape. Dat scheelt elke operatie tijd en dus geld. De besparingen zijn nog veel groter als we door middel van de tape lekkages kunnen voorkomen. Van alle darmoperaties leidt 3 tot 5% tot ernstige problemen door lekkage. Dit heeft tot gevolg dat die patiënten opnieuw moeten worden geopereerd en dagenlang op de IC liggen. Dat is niet alleen heel vervelend, maar kost per patiënt duizenden euro’s. Vermenigvuldig dat met de duizenden patiënten en de besparing kan in de miljarden lopen.”

Met onze tape verwacht ik veel levens te redden en mensen veel ellende en pijn te besparen.

Er zijn veel meer medici met een vinding, die goed is voor patiënten en veel marktpotentie heeft. Veel medical devices en medicijnen komen het lab echter nooit uit. Waarom lukt het jou wellicht wel om de GATT -tape op de markt te brengen?
“Omdat ik het traject van vinding naar op de markt brengen al een paar keer heb helpen doorlopen. Ik snap de guidelines. Het maken van het plan, de productie, de financiering en het bij elkaar zoeken van de juiste partijen. De hele blokkendoos, zoals ik dat noem.
Juist daar zit vaak het probleem. ‘Willy Wortels’ zijn er ook hier bij de Radboud Universiteit genoeg. Maar het bedenken is slechts de basis. Om succes te hebben, moet je beschikken over de partijen die de hele blokkendoos kunnen afdekken. Dat ontbreekt vaak. Hier op de Radboud Universiteit zitten slimme professoren. Als het gaat om ingewikkelde zaken, weten ze veel meer dan ik. Maar als ik ze vraag naar een product, wordt het stil: de afstand tot de markt is groot. Dat snap ik, want de profs worden voornamelijk afgerekend op publicaties en fundamenteel onderzoek. Ze zouden bijvoorbeeld ook beloond moeten worden voor patenten en producten.”

Is daarmee het hele probleem opgelost?
”Nee, we moeten ook wat doen aan de scholing. Een idee is bijvoorbeeld om hier bij de Radboud Universiteit een Medical Center of Excellence te beginnen. Daar zetten we scheikundigen, biologen, R&D, professoren,  studenten en bedrijfsleven bij elkaar. We springen gezamenlijk op klinisch probleem X . Als we even door het Radboud slenteren, hebben we er zo honderd. Vervolgens gaan we aan de slag met patenten, producten en klanten, zodat de studenten leren hoe de blokkendoos moet worden opgebouwd.
Het Center of Excellence wordt bijvoorbeeld gefund door Brussel, Oost NL, de Provincie en Den Haag. Ik zou een dergelijk initiatief graag ondersteunen. En er is haast bij, want de achterstand groeit. In dit land hebben we behoefte aan vakgerichte opleidingen die aansluiten op hoogwaardige maakindustrie. Kijk naar Amerika. Daar werken bedrijven en kennisinstellingen veel meer samen en weten ze hoe die blokkendoos werkt en zijn daardoor succesvoller.”

Oost NL heeft verstand van zaken en doet het goed bij banken.

Om GATT succesvol te maken, heb je onder meer financiering gekregen uit het Innovatie- en Investeringsfonds Gelderland (IIG), dat wordt beheerd door Oost NL. Wat voegt de Participatiemaatschappij Oost toe aan GATT Technologies?
“Ik ken Oost NL en investment manager Pieter Rhemrev al vele jaren. Voor een eerder project hebben we ook al een keer gesproken over een investering. We hadden zelfs bijna een deal, maar toen kregen we geld uit Brussel en was het geld van Oost NL niet meer nodig. Sindsdien ben ik altijd aan ze blijven denken. In de huidige financieringsronde hebben we Oost NL er mede bij gehaald, omdat we dachten zo sneller de EFRO-gelden binnen te halen. Bovendien is het nadien goed een partij als Oost NL erbij te hebben zodra lokaal productie en research van de tape zal worden opgezet. Oost NL heeft verstand van zaken en doet het goed bij banken.”

Hoe zie je de toekomst van GATT Technologies over vijf jaar?
“Ik verwacht dat wij de productie dan draaiende hebben en bij GATT een man of vijftig werkt. Dat plakband, indien het werkt, gaan we wel slijten, daarvan ben ik overtuigd. We hebben al met diverse grote partijen gesproken. Maar ik ben gestopt om te dromen. Ik heb eerder meegemaakt dat mensen een idee van mij goed vonden, maar uiteindelijk werd het niets. We moeten ook geluk hebben. Als de timing goed is en het sluit aan bij de markt, dan slaagt het en kunnen we rijk worden. En als dat niet lukt, dan is het Schluss.”