In Nederlandse restaurants belandt 10 tot 20% van het voedsel in de afvalbak. Van dat afval heeft 70% het bord nooit gehaald. Vaak omdat het teveel was ingekocht en de houdbaarheidsdatum verstreken was. Schrikbarende cijfers, vindt Olaf van der Veen, medeoprichter van Orbisk (voorheen Zero Food waste): “Met de verspilling van voedsel verspillen we ook water, landbouwgrond, energie en meststoffen.” De startup bedacht iets om verspilling tegen te gaan: de voedselafvalmonitor. Met een weegschaal en een camera brengt de monitor al het voedselafval in beeld. Op basis van die data kunnen restaurants wijzigingen doorvoeren op gebied van inkoop en voorraadbeheer. “Als je wéét hoeveel en welk afval je hebt, kun je iets doen. Met data krijg je grip op de zaak,” zegt Van der Veen. Door mee te doen aan het incubatorprogramma van StartLife en ondersteuning van Oost NL kan de startup vlot van start.
Artificial Intelligence
Afval kost geld. “Gemiddeld heeft een restaurant 30 tot 60 kilo afval per dag en is alleen de inkooprijs al zo’n 5 á 6 euro per kilo,” legt Van der Veen uit. De afvalmonitor maakt gebruik van Artificial Intelligence: een camera boven de afvalbak neemt foto’s van het afval en registreert via beeldherkenningstechnologie wát er weggegooid wordt. De weegschaal onder de bak houdt de hoeveelheid weggegooid afval bij, alles zonder het normale proces te verstoren. “Onze technologie geeft na een week of vier inzicht in grote procedurele inefficiënties in het bereidingsproces.” Ondernemers schaffen de monitor om verschillende redenen aan. Waar de een zijn duurzaamheid wil verbeteren, heeft de ander louter financiële redenen. “Wat de reden voor aanschaf ook is, wij bereiken ons doel en dat is de hoeveelheid afval verminderen.”
Minder afval, meer blije gasten
Een concreet voorbeeld: Uit een analyse van de afvalmonitor bleek dat bij een bedrijfscateraar iedere vrijdag 10 kilo sla in de afvalbak terecht kwam. De cateraar had in één vestiging vijf uitgiftepunten, ieder met een eigen koeling en slavoorraad. Toen de slavoorraad gecentraliseerd werd in één koeling, verminderde de hoeveelheid sla-afval direct van 10 naar 1,5 kilo per week. Nog een mooi voorbeeld: Bij een hotel konden gasten alleen op doordeweekse dagen à la carte dineren. In het weekend was het daar te rustig voor en bood het hotel een buffet aan. Hierdoor kon een kok minder ingepland worden. Het buffet was echter minder in trek, waardoor veel eten bij het afval terecht kwam. Voor het geld dat het hotel aan het afval kwijt was, kon een extra kok betaald worden, en zo konden gasten ook in het weekend à la carte eten: Minder afval, meer blije gasten. De voorbeelden zijn uit de tijd 'vóór corona'.
“Progressieve technologie voor alledaags gebruik”
De monitor staat momenteel op 50 locaties en dat aantal zal in 2020 uitgebreid worden naar 300, “alhoewel het met de huidige coronacrisis afwachten is of dat gaat lukken, met de klap die de horeca krijgt. De kostenbesparing component van ons product wordt des te belangrijker,” zegt Van der Veen. Een “stukje progressieve technologie voor alledaags gebruik”, noemt hij de monitor. Orbisk richt zich voornamelijk op hotels en bedrijfsrestaurants maar de mogelijkheden zijn groot. Zo valt te denken aan universiteiten en zorginstellingen. Voor consumenten is de monitor vooralsnog te kostbaar.
Data voor een betere wereld
Tot een jaar geleden was de CEO van Orbisk waste bij ‘s lands grootste kruidenier verantwoordelijk voor het optimaliseren van de bedrijfsprocessen op basis van data. Van der Veen wilde echter zijn capaciteiten liever inzetten voor een ander doel: een betere wereld met minder verspilling. Het gebrek aan goede data in de horeca en het feit dat processen niet helder in kaart zijn gebracht, leidde tot het idee van een afvalmonitor. Met compagnons Bart van Arnhem en Richard Beks startte Van der Veen Zero food waste (vanaf juli 2020: Orbisk).
StartLife
Orbisk deed mee aan het eerste incubatorprogramma van StartLife, waarvan Oost NL partner is. “Het programma navigeerde ons door de turbulente tijd van opstarten. De wijsheden van anderen, én het leren van hun fouten hebben ons enorm geholpen, we hoeven niet dezelfde fouten te maken. Van Oost NL hebben we veel waardevolle tips gekregen, ze hebben op meerdere fronten met ons meegedacht, bijvoorbeeld met de financiële onderbouwingen.”
