HeatMatrix

HeatMatrix warmtewisselaar: minder geld door de schoorsteen

Een forse besparing op de energierekening en een temperatuurreductie van rookgassen met meer dan de helft. Daarvoor zorgt de kunststof warmtewisselaar van HeatMatrix. Oost NL investeert vanuit het Innovatie- en Energiefonds Gelderland (IEG) in HeatMatrix om de ontwikkeling van deze innovatieve warmtewisselaar te versnellen. Vanuit het kantoor in Geldermalsen wil HeatMatrix-directeur Robert Sakko fabrieken over de hele wereld voorzien van de energiebesparende warmtewisselaars.

Warmtewisselaar worden massaal toegepast en zijn er in vele soorten en maten. Welk probleem lost de HeatMatrix kunststof warmtewisselaar nog op?

Robert Sakko: “De huidige warmtewisselaars worden eigenlijk allemaal van metaal gemaakt. Dat werkt prima, maar er is een groot nadeel: als je zure rookgassen koelt naar 170-180 graden ontstaat corrosie en daar kunnen de metalen warmtewisselaars niet tegen. Er kunnen daardoor zelfs gaten in vallen. Dat is met metaal niet op te lossen, dus om die reden lopen bedrijven al jarenlang met een grote boog om dit probleem heen. Het gevolg is dat wereldwijd ontelbare schoorstenen rookgassen uitstoten, die vele honderden graden heet zijn. Bij glasfabrieken gaan rookgassen met 500 graden Celsius gillend heet door de schoorsteen. Heel China draait op steenkolen. En de zure, zwavelrijke gassen komen ook voor in de olie-industrie, bio-energie, agro-food, voedingsmiddelenindustrie, enzovoort. Het is wereldwijd een enorm probleem.”

De energie die je niet gebruikt, is de energie die je het gemakkelijkst bespaart.

De HeatMatrix-warmtewisselaar is van kunststof en kan dus niet corroderen. Maar wat betekent dat?

“Wij zijn in staat de temperatuur van rookgassen met 50% of zelfs meer te reduceren. Wij kunnen verder terugkoelen dan 170 graden. Wij kunnen ervoor zorgen dat rookgassen met minder dan 100 graden in plaats van met 200 graden uit de schoorsteen komen. Het winnen van die restwarmte is stap 1. Vervolgens is het altijd de vraag: wat doe je met die warmte? Het HeatMatrix LUVO-systeem voegt de verwarmde lucht toe aan het bestaande verbrandingsproces. Voor elke verbranding is namelijk zuurstof nodig. Die wordt normaal uit de omgeving gehaald, waardoor die vaak koud is. Het LUVO-systeem verwarmt de lucht voor, waardoor het verbrandingsproces veel minder energie kost. Met dit systeem kunnen we een besparing realiseren tot 5% op de energierekening. Dat is gigantisch. Neem bijvoorbeeld de olie-industrie. Daar is het energieverbruik zo hoog, dat door de hoge energieprijzen raffinaderijen negatieve marges hebben. Toepassing van ons systeem kan voor een olieraffinaderij jaarlijks een besparing van miljoenen euro’s opleveren.”

Jullie werkten nog bij een oud onderdeel van Shell toen jullie startten met de ontwikkeling van de kunststof warmtewisselaar. Hoe zijn jullie begonnen?

“We zijn letterlijk in de schuur begonnen. De eerste warmtewisselaar hebben we gemaakt met rietjes van de Blokker. Daarmee zijn we gaan testen. De eerste resultaten waren verbazingwekkend goed. Van daaruit zijn we verder gegaan. We hadden toen nog geen idee hoe groot het potentieel was. Dat bleek gigantisch. Echt overal worden warmtewisselaars gebruikt. In 2008 hebben we het octrooi ingediend, waarna we de eerste opzet hebben doorontwikkeld tot een prototype. Vanuit een klein kantoor in Rotterdam zijn we vervolgens gestart met de verkoop van ons systeem.”

Het eerste prototype bouwden we met rietjes van de Blokker

Met een forse energiebesparing, een stevige temperatuurreductie van de rookgassen en een enorme marktpotentie, moeten de bedrijven wel in de rij staan bij HeatMatrix?

“We hebben over aandacht niet te klagen gehad, maar vergis je niet hoe aardsconservatief de markt is. Veel bedrijven hebben de mond vol over duurzaamheid, maar in de industrie wordt er bar weinig mee gedaan. Ja, dan zie ik een glasfabriek vol warmtewisselaars een paar zonnepanelen op dak leggen. Prima, maar dat zet geen zoden aan de dijk. Ik blijf het onbegrijpelijk vinden dat een particulier met zonnepanelen een terugverdientijd van 10 jaar accepteert, terwijl de industrie een termijn van 2 jaar al te lang vindt. Maar ja, een zonnepaneel is veel meer zichtbaar dan een warmtewisselaar. Voor ons is het lastig dat bedrijven de invoering van ons systeem gemakkelijk kunnen uitstellen. Het is niet kritisch voor het hoofdproces. Het is ook een investering voor de lange termijn, dus moet je zien dat je het op agenda krijgt. De prikkels om dat voor elkaar te krijgen, zijn puur financieel.”

Wat doen jullie om de HeatMatrix warmtewisselaars op de agenda te krijgen?
“In de eerste plaats hebben we een product ontwikkeld dat als een add-on kan worden geplaatst. We voegen het toe aan het bestaande proces, zonder daar een inbreuk op te doen. Het is als het ware plug & play. Dat is ook het voordeel van onze kunststof warmtewisselaar. Die is zo ontworpen dat we een behoorlijk vormvrijheid hebben. In veel fabrieken is het woekeren met de ruimte. Met ons systeem kunnen we dat vaak wel oplossen. We zijn ook geen platte warmtewisselaar-verkopers. We verkopen een compleet concept.

In de tweede plaats investeren we veel tijd in het overbrengen van onze boodschap. Veel branches zijn voor ons helemaal nieuw. Dat betekent dat wij ons moeten verdiepen in die branches, maar dat we ook op nul beginnen met ons verhaal. Je ziet in eerste instantie dat mensen hun wenkbrauwen fronsen. Als we ze een tweede keer spreken, zie je dat de boodschap wel binnenkomt. Maar het blijft een kwestie van herhalen. Er zijn diverse conventies die volledig in het teken staan van energie-efficiëntie. Daar moeten we over de bühne brengen dat er veel geld via de schoorsteen naar buiten vliegt. De energie die je niet gebruikt, is immers de energie die je het gemakkelijkst bespaart. We merken dat de discussie begint te draaien en energie-efficiëntie een plek op de agenda krijgt. Maar er is veel argwaan. ‘Waar werkt het al?’, is het eerste dat potentiele klanten vragen. Daarom investeren we veel geld in het bouwen van showcases bij bedrijven. Ons systeem draait inmiddels in Gelderland bij Bonar en Koole Tank Storage, bij onze aandeelhouder Dürr en we zijn bezig met onder meer Carlsberg in Oekraïne. We willen dat aantal graag uitbreiden. Dat is een van de redenen dat een tweede investeringsronde noodzakelijk was.”

Een particulier accepteert met zonnepanelen een terugverdientijd van 10 jaar, terwijl de industrie een termijn van 2 jaar al te lang vindt

HeatMatrix heeft 2,4 miljoen euro opgehaald bij Oost NL (dat investeert via het Innovatie- en Energiefonds Gelderland), het Dutch Greentech Fund en jullie aandeelhouders Dürr AG en Sirius Venture Partners. Hoe lastig was het om een investering te krijgen?

“Dat kost altijd meer tijd dan je verwacht. Tijd die je liever in je bedrijf steekt. Maar om echt stappen te kunnen maken, hebben we het geld nodig. De interesse in de markt was echter best groot. We hadden uiteindelijk diverse term sheets waaruit we konden kiezen. We zochten Nederlandse partijen die meer brachten dan alleen geld. Zo zijn we bij het Dutch Greentech Fund en Oost NL uitgekomen. Het Dutch Greentech Fund heeft een uitgebreid netwerk in de agrarische sector en in de voedingsindustrie. Twee belangrijke sectoren voor ons. Voor ons is het prettig dat wij hun netwerk kunnen gebruiken. Oost NL heeft geïnvesteerd in diverse bedrijven die potentiële klanten voor ons zijn. Daarnaast zijn er per provincie grote verschillen in innovatie op het gebied van duurzaamheid. In Gelderland wordt op dat gebied, mede door investeringen van de provincie Gelderland, veel aan innovatie gedaan. Oost NL heeft daarnaast veel ervaring in de begeleiding van startende bedrijven. Voor ons is het de eerste keer dat we een bedrijf opzetten. Alles is nieuw. Ik verwacht dat Oost NL ons kan helpen de groei van ons bedrijf in goede banen te leiden.”

Wat wordt voor HeatMatrix cruciaal om succesvol te worden?

“Omdat het aantal markten waarop we ons kunnen richten zo groot is, moeten we ons focussen. We richten ons in eerste instantie op de voedingsmiddelenindustrie, olie-industrie en bio-energie. Het is belangrijk dat we een agenten-netwerk opzetten in verschillende landen, die de producten gaan verkopen. Daarnaast moeten we partners (installateurs) zoeken die de systemen voor ons ter plekke gaan plaatsen. Het wordt zaak goede partners te vinden, die zorgen voor een goede customer journey bij de klanten. Ook moeten we de juiste business modellen ontwikkelen. Als dat lukt, ben ik ervan overtuigd dat we erin slagen met onze warmtewisselaar-systemen een verschil te maken. Op wereldniveau is dat misschien een bescheiden rol, maar persoonlijk kan ik naar mijn kinderen wel rechtvaardigen dat ik zo druk ben met HeatMatrix.”