Een processor die de bijzondere quantumeigenschappen van licht benut voor het uitvoeren van complexe berekeningen: de spin-off onderneming QuiX van de Universiteit Twente ontwikkelt een chip die dat kan. De basis is er: een fotonische chip die rekent met licht, fotonen, en die het mogelijk maakt om het potentieel van quantum computing te verkennen en te experimenteren met nieuwe manieren van rekenen. De verdere ontwikkeling van de nieuwe chip krijgt een impuls dankzij een investering door Oost NL, vanuit het Innovatiefonds Overijssel.
Van quantumcomputers en hun rekenkracht wordt al decennia veel verwacht. Vergeleken met de huidige computersystemen, rekenen quantumcomputers niet met louter enen en nullen. Door het samenspel, interferentie, van quantumeigenschappen, wordt het aantal mogelijke toestanden veel groter. Daardoor zijn naar verwachting grote complexe problemen beter door te rekenen. Bijvoorbeeld het doorrekenen van hoe een molecuul functioneert, voor het vinden van een goede sleutel voor informatiebeveiliging of het kiezen van een medicijn dat precies op het individu is toegesneden. Hoe hoog de verwachtingen ook gespannen zijn, de mogelijkheden om te experimenteren, met compleet nieuwe hardware én software, staan nog in de kinderschoenen.
Daarin wil QuiX verandering brengen door quantumeigenschappen van fotonen te benutten. Quantumcomputers zijn tot nu toe vaak gebaseerd op de eigenschappen van elektronen, met 'qubits' als informatiedragers. Die werken alleen bij afkoeling tot nabij het absolute nulpunt (min 273 graden Celsius). Door met licht te werken, kan het ook op kamertemperatuur. Met de fotonische processor richt QuiX, opgericht door de UT-wetenschappers Willem Vos, Pepijn Pinkse, Ad Lagendijk, Klaus Boller en Jelmer Renema, zich niet zozeer op een brede consumentenmarkt, maar primair op onderzoekers en R&D-afdelingen die de technologie willen verkennen en nieuwe toepassingen ontdekken. De gezamenlijke inspanning kan de technologie in een stroomversnelling brengen, is de gedachte.
