Soteria Medical is een spin-off van het Radboud UMC in Nijmegen en richt zich op de ontwikkeling van medische apparatuur. Momenteel focust het Arnhemse bedrijf zich op een plastic robotarm, die via MRI heel snel en accuraat een prostaat kan onderzoeken. Met behulp van een investering van Oost NL probeert Soteria de robotarm zo snel mogelijk op de markt te brengen.
Een plastic robotarm voor het opsporen van kanker
Bijna tachtig procent van mannen boven de zeventig krijgt prostaatkanker. Het diagnosticeren van deze aandoening is niet eenvoudig. Met de huidige medische technieken zijn er vaak meerdere biopsies nodig om vast te stellen of er kanker aanwezig is. “Als er een grote kans is dat je kanker hebt, maar dit niet zeker weet, is dat een verschrikkelijke last op je schouders”, stelt Jan Sabisch, directeur van Soteria Medical uit Arnhem.
Een robotarm die precies naar het juiste plekje in de prostaat kan navigeren waar eventueel kanker zit. Dat lijkt bijna een utopie.
Jan Sabisch, directeur van Soteria Medical: “Onmogelijk is het zeker niet. In feite doen we niets meer dan door middel van MRI een verdachte plek in de prostaat opsporen en daar met een behulp van ons apparaat een biopsie van nemen. Alleen dan semi-automatisch, computergestuurd.”
Hoe is het idee van een robotarm ontstaan?
“Een dokter van het Radboud UMC, professor Jelle Barentsz, had de wens voor een robotachtige constructie al heel lang. Prostaatkanker opsporen via MRI kun je in theorie allang doen, maar moet vooralsnog volledig handmatig. Dat is een uiterst tijdrovende en vermoeiende klus, waarbij de dokter consequent de naaldgeleider, waarmee je een biopsie verricht, zelf naar de goede plek moet positioneren. Dat betekent: MRI-kamer in, positioneren, MRI-kamer uit en controleren of ‘ie op de goede plek zit. Dat kan wel even duren en kost veel geld. Bovendien moet al die tijd een patiënt helemaal stil liggen, omdat er anders geen betrouwbare meting kan worden gedaan. Dat is natuurlijk erg oncomfortabel.”
“Het alternatief is een echogeleide biopsie. Via een naald wordt een stukje van de prostaat gepakt waar mogelijk kanker zit. Het probleem is alleen dat de kanker net zo goed op een andere plaats in de prostaat kan zitten. Daardoor moeten mensen soms heel vaak een onderzoek ondergaan om tot een juiste diagnose te komen. Dat kan lang duren, is bovendien slecht voor het lichaam en zelfs levensgevaarlijk. Een robotarm voor in een MRI-scanner is in zo’n geval de oplossing. Een robotarm werkt snel en je weet direct waar je aan toe bent.”
Hoe reageren patiënten op de robotarm? Het is niet ondenkbaar dat ze een gedeelte van een robot niet graag in hun rectum willen zien. Een dokter vertrouw je in zo’n situatie toch eerder?
“Iemand die mogelijk kanker heeft, wil graag zo snel mogelijk weten waar hij aan toe is. Veel van deze mensen hebben negatieve ervaringen met echogeleide biopsies gehad en vinden het dus juist erg fijn dat deze oplossing bestaat.”
Iemand die mogelijk kanker heeft wil zo snel mogelijk weten waar hij aan toe is
Waarom is de robotarm eigenlijk van plastic?
“Doordat het gebruikt wordt in een MRI-scanner zit je vast aan een aantal regels. Een meting moet kloppen en veilig zijn. Wanneer je gebruik maakt van andere stoffen dan plastic treden er op dat vlak al gauw moeilijkheden op, zeker op het gebied van zichtbaarheid: je moet wel kunnen zien waar de kanker eventueel zit. Dat was ook een grote uitdaging. Er zitten nogal wat onderdelen in.
“Het eerste prototype is door Dr. Dennis Bosboom en zijn vader in een garage gebouwd. Toen ontstond het idee om er een motor in te stoppen die bruikbaar is in een MRI-scanner. Een aandeelhouder, Gerrit Tigelaar, heeft dit idee met engineering software uitgewerkt tot een virtueel 3D-model. Deze is door een kunststof bewerkingsbedrijf uiteindelijk geproduceerd. Als er op zo’n moment daadwerkelijk een fysiek product is, dan is dat geweldig.”
“Maar helaas ben je er dan nog niet: een apparaat bouwen dat functioneert is gek genoeg nog niet eens zo ingewikkeld. Het zijn vooral de geldende regels die het moeilijk maken wanneer je een medisch apparaat op de markt brengt. Een product moet helemaal veilig zijn, goed werken en daadwerkelijk wat toevoegen aan de bestaande medische wereld. Daarvoor is veel geld nodig.”
Het eerste prototype is gebouwd in een garage
Het idee komt van een dokter van het UMC St. Radboud uit Nijmegen en het UMC is medeaandeelhouder. Je lijkt met je Duitse achtergrond een vreemde eend in de bijt bij Soteria.
“Ik heb veel ervaring in dit specifieke gebied van de medische wereld en op die manier ken ik de mensen bij het UMC st. Radboud erg goed. In het verleden heb ik bijvoorbeeld gewerkt bij een bedrijf dat een apparaat bouwde waarbij er mechanisch – dus handmatig – kanker in de prostaat kon worden opgespoord. Maar zoals gezegd: deze oplossing is niet ideaal en erg moeilijk te hanteren. Het kostte veel tijd om een correcte meting te doen en dat is erg kostbaar. Bij dat bedrijf heb ik echter wel de benodigde ervaring opgedaan en veel geleerd.
“Sowieso had de medische wereld altijd al mijn interesse. In een van mijn eerste jobs had ik een natuurkundige als directeur. Die man had extreem veel kennis op het vlak van MRI-scanning, daar heb ik veel van opgestoken. Toen dat bedrijf werd overgenomen door een groot Amerikaans concern, werd ik gevraagd om daar de leiding te voeren. Toen heb ik me echt verdiept in alle apparatuur en producten. Op die manier ben ik er in gerold.”
Hoe komt een start-up als Soteria Medical in aanraking met een participatiemaatschappij als Oost NL?
“Dankzij onze connecties bij het UMC St. Radboud in Nijmegen hadden we al contact met Oost NL voor Soteria officieel bestond. De mensen van Oost NL waren enthousiast over het idee en zagen de potentie direct. We hebben veel opties bekeken en afgewogen, maar Oost NL kwam er simpelweg het beste uit. Ze zijn een goede sparringpartner, zowel op het gebied van financieel advies als zakelijk vlak. Er heerst een open en vriendelijke sfeer en tegelijkertijd houden ze erg rekening met ons bedrijf, zowel op de korte als lange termijn. Ze geven advies als we dat willen en houden een vinger aan de pols. Zulke steun hebben wij als start-up nodig.”
Oost NL is een goede sparring partner zowel op het gebied van financieel advies als zakelijk vlak
Wanneer kunnen we de robotarm daadwerkelijk verwachten in ziekenhuizen en onderzoekscentra?
“We zitten nu in een fase waarbij we onze robotarm goedgekeurd moet worden om daadwerkelijk te mogen gebruiken in de medische wereld. In Europa heb je een zogenoemde CE-certificering nodig, in Amerika een FDA-approval. De CE-certificering hopen we tegen het einde van 2014 officieel binnen te slepen, daarna gaan we aan de gang met goedkeuring in de Verenigde Staten. Als we daar doorheen komen, gaan we het product direct proberen te verkopen. Daarmee helpen we niet alleen onszelf, maar ook de patiënt en dat is toch uiteindelijk voor wie je het doet.”
